2018 zat erg vol. Maar wel met mooie opdrachten. Zo begon ik het jaar met internationaal primair en voortgezet onderwijs, waarbij ik samen met twee onderzoekers van de Gemeente Den Haag de stand van zaken mocht optekenen van het internationaal onderwijs in de regio. Dit bracht me bij weer dichter bij het onderwijs en het was inspirerend om het hele jaar bezig te zijn met dit onderwerp.
2018 was ook het jaar waarin ik mij, samen met Sylva van Rosse en ook Dafne van Baarle en Mark Snijder, bij het Grote Midden Oosten Platform bezig hield met jongeren in het Midden-Oosten. In februari van dit jaar organiseerden we een conferentie over jongeren, werk en participatie in het Midden-Oosten. Samen met 4 jongeren uit de regio die we hadden uitgenodigd, spraken ruim veertig vertegenwoordigers van Nederlandse ngo’s, universiteiten, financiële instellingen, bedrijven en overheidsorganisaties in Den Haag over de kansen en uitdagingen voor jongeren in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De regio kent namelijk een bijzondere demografische opbouw: bijna 60 procent van de bevolking is jonger dan 30 jaar. En de regio kent ook het hoogste jeugdwerkloosheidscijfers ter wereld — gemiddeld zo’n 30 procent, en voor jonge vrouwen zelfs meer dan 40 procent. Geen baan betekent geen inkomen, geen eigen woning, geen eigen leven. Kortom: weinig toekomstperspectief.
Ook maakte ik samen met Mark Snijder een serie podcasts voor onze podcastserie Het Dakterras, en met de 4 jongeren maakten we een Engelstalige special waarin we met Asma uit Libië, Khadija uit Libanon, Noha uit Egypte en Mousa uit Dubai doorpraten over werk, intergenerationele conflicten, onderwijs en rolmodellen in het Midden-Oosten.
Afgelopen december organiseerden we een tweede bijeenkomst over en met jongeren uit het Midden-Oosten, ditmaal in Brussel voor Europese beleidsmakers. “Geef jongeren in het Midden-Oosten Purpose, Possibilities en Platform” was daar het advies van de experts uit de regio.
Mooie opdrachten ook bij Cordaid en de Nuffic waar ik respectievelijk verantwoordelijk was voor noodhulp en partnership & programme development. In deze opdrachten speelde het Midden-Oosten ook een rol: Cordaid breidde haar hulpprogramma uit naar Jemen en het Orange Knowledge Programme dat de Nuffic uitvoert, breidde uit in Jordanië, Irak, Libanon en Tunesië.
Geïnspireerd raakte ik dit jaar door de vraag wat “werk” nou eigenlijk helemaal betekent en hoe het aan het werk krijgen van mensen ook heel wat onbedoelde effecten heeft. Zo wordt er vaak gesproken over het neerzetten van flink wat fabrieken in Noord-Afrika en het Midden-Oosten om jongeren aan werk te helpen. Er moeten namelijk zo’n 60.000 banen per jaar worden gecreëerd om de jeugdwerkeloosheid niet te laten groeien. Maar die fabrieken produceren ook een hoop rommel die niemand nodig heeft en die de afvalproblematiek in de wereld vergroot. Inzetten op ondernemerschap is ook geen panacee want zolang corruptie, onderdrukking en onvrijheid blijven bestaan is het onzin om veel heil te verwachten van vrij ondernemerschap in het Midden-Oosten, leerde ik van professor Herrera.
Dichter bij huis viel Rutger Bregman’s pleidooi voor een basisinkomen of een bestaanszekerheid bij mij in vruchtbare aarde. Niet alleen zou dat de druk verlichten van onze overspannen samenleving waarbij we nauwelijks meer tijd voor elkaar hebben, ook zou het de uit de hand lopende maak-economie kunnen afremmen zodat we niet meer produceren om het produceren maar teruggaan naar de productie van waarde.
Dit thema, de toekomst van werk, zal in 2019 waarschijnlijk mijn dagen nog wel vullen. In januari geef ik weer les in ondernemerschapsvaardigheden aan vierdejaars studenten Grafisch Ontwerpen van de KABK. Hoe zien zij hun werkende toekomst? Wat betekent werk voor hen? En gaan ze in dienst of beginnen ze voor zichzelf? En gaat werk significant veranderen door robotisering? Spannende vragen, waar ik zelf ook antwoord op hoop te vinden.
Ik kijk uit naar een nieuw jaar, met mooie opdrachten waarbij ik mijn kennis en ervaring in en met het Hoger Onderwijs en internationalisering kan combineren. En op opdrachten waarbij ik nuance en menselijkheid in het debat over het Midden-Oosten kan brengen. En een beetje rust, zodat ik weer eens wat meer kan schrijven. Een gelukkig en gezond 2019!
